NOS.nl

OMBUDSMAN

<> Columns
*
> Links
*
> Statuut
*
> Journalistieke code
*
> Klachten

lees voor
15 januari 2009
NOS Ombudsman, de voorlopige balans

Dit is mijn laatste stukje als NOS Ombudsman. Wat in september 2007 begon als een experiment, is met ingang van dit jaar een vaste voorziening van de NOS geworden. Mijn werk zit erop. Ik word weer 'gewoon' journalist. Totdat een opvolger is gevonden, is de positie van NOS Ombudsman vacant.

De doelstelling van de NOS Ombudsman is tweeledig: klachten onafhankelijk behandelen en de kwaliteit van de berichtgeving verbeteren.

Journalisten hebben een levendige traditie in het kritiseren van elkaar; de traditie dat ook buitenstaanders recht hebben op een beargumenteerd weerwoord is in de Nederlandse journalistiek nog pril. Omroepverenigingen lopen daarin voorop in vergelijking met kranten en weekbladen. Die kennen weliswaar het fenomeen van de ‘ingezonden brief’, maar veel minder van het antwoord daarop, dat bij omroepverenigingen sinds jaar en dag door afdelingen publieksvoorlichting wordt verzorgd.

Het instituut NOS Ombudsman gaat een stap verder.

Bij wijze van proef liet de NOS zijn programmering sinds medio september 2007 toetsen door een onafhankelijke ombudsman; bijna geen enkele Nederlandse media-organisatie doet dat.

Terugblikkend op de afgelopen zestien maanden blijkt dat deze onafhankelijke toetsing intern snel is ingeburgerd. Het bestaan wordt nauwelijks ter discussie gesteld; dat geldt uiteraard niet voor de afwegingen van de NOS Ombudsman. Die staan, zoals dat in een kritische media-organisatie hoort, van week tot week ter discussie en dat moet vooral zo blijven.

De vraag of het werk van de NOS Ombudsman de kwaliteit van de uitzendingen verbetert, is lastig te beantwoorden, maar er is wel het een en ander over te zeggen. In veruit het grootste deel van de gevallen waarin een klacht gegrond werd verklaard, gebeurde dat met instemming van de redactie. Het betrof onderwerpen waarbij eenzijdig is bericht, waarbij genoemde feiten geen feiten bleken te zijn of hoor- en wederhoor ontbrak. De voorzichtige conclusie lijkt gerechtvaardigd dat een onafhankelijke ombudsman die de klachtafhandeling publiceert, de zorgvuldigheid van redacties vergroot.

De buitenwacht had niet alleen een oordeel over de uitgezonden programma’s, maar ook over de NOS Ombudsman. De één ziet er een schaamlapje in voor een met veel te veel publiek geld gefinancierde, in zichzelf gekeerde linkse kerk; de ander (en dat is gelukkig een ruime meerderheid van de klagers) vindt het goed dat de NOS een ombudsman heeft, is blij met serieuze aandacht en reageert welwillend, ook als de klager in het ongelijk is gesteld.

Valt er door de NOS Ombudsman zelf niets te klagen?

Jazeker. De NOS Ombudsman is nog een te goed bewaard geheim. De website van de NOS Ombudsman is weinig wervend en wordt matig bezocht. Het zou een veel interactiever dagelijks podium voor discussie kunnen en moeten worden. De attentiewaarde zou kunnen en moeten worden vergroot door bijvoorbeeld promotionele aandacht op radio en televisie. De NOS Ombudsman zou ook een actievere rol moeten en kunnen spelen in het interne debat op redacties. Dat hebben directie en hoofdredactie inmiddels beloofd.

Tot slot enkele conclusies:

• Nieuwsuitzendingen roepen meer klachten op dan sportuitzendingen.

• Nieuwsberichten in de Journaals op radio en teletekst leiden vooral tot klachten over feitelijke onjuistheden.

• Langere nieuwsuitzendingen op radio en televisie leiden vooral tot klachten over eenzijdige berichtgeving.

• Over NOS Langs de Lijn, NOS Jeugdjournaal en NOS Met het Oog op Morgen wordt nooit geklaagd.

• De uitzendingen van NOS Projecten gaven twee keer aanleiding tot klachten; een klacht was er over het commentaar bij het Eurovisie Songfestival en veel klachten waren er over de in de ogen van de klagers geringe aandacht voor de Paralympics.

En enkele wetenswaardigheden:

• Als de kerstbomen in huis staan wordt er nauwelijks tot niet geklaagd.

• Als het regent wordt meer geklaagd dan als de zon schijnt.

• Mannen klagen meer dan vrouwen.

• Mannen zijn eerder tevreden gesteld dan vrouwen.

• Jongeren klagen nooit.

• Kleuters klagen via hun ouders als uitzendingen van het NPS-programma Sesamstraat vervallen vanwege programma’s van de NOS.

Wie vragen en/of klachten heeft kan als vanouds terecht bij de afdeling publieksreacties. Een interne beroepsinstantie is er binnen de NOS op dit moment tijdelijk niet. Wie zich niet kan vinden in de afhandeling van zijn klacht, kan als ook terecht bij de Raad voor de Journalistiek.

Ik dank alle brief en e-mailschrijvers hartelijk voor hun opmerkingen en klachten en voor hun vaak welwillende reacties op mijn oordeel.

Ton van Brussel

NOS Ombudsman


audio & video

*
o De Ombudsman op Radio 1

column archief

* 15-1-2009> NOS Ombudsman, de voorlopige balans
* 13-1-2009> De waarheid in de oorlog
* 9-1-2009> Nog één keer: Israël en de Palestijnen
* 18-12-2008> Waarom de NOS minder mag samenwerken
* 11-12-2008> Met rectificaties blijft het tobben (2)
* > columnoverzicht

abonneren

Meld u aan voor de nieuwsbrief van de NOS Ombudsman en ontvang elke week een e-mail met de nieuwste column. Aanmelden nieuwsbrief

U kunt zich ook abonneren op deze columns via onze NOS Ombudsman RSS/XML-feed.
terug naar boven < terug naar voorpagina